با ورود به یک سایت و تماشای رنگ‌ها و طرح‌های آن چه احساسی دریافت میکنید؟ به ویژگی‌هایی که باعث ایجاد احساسات مثبت کاربر در رابطه با ظاهر سایت میشود رابط کاربری میگویند. مثلا اینکه با توجه به مخاطب‌ها و یا نوع کسب‌وکارمان چه رنگ‌هایی را انتخاب کنیم یا طراحی سایت و بخش‌های آن به چه شکلی باشد که بتواند رضایت کاربر را جلب کند، سؤالاتی است که برای یافتن پاسخ‌شان باید بیشتر در مورد رابط کاربری بخوانیم.
رابط کاربری چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟ تفاوت رابطه کاربری با تجربه کاربری چیست؟ یک رابط کاربری ایده‌آل باید از چه فاکتور‌هایی برخوردار باشد؟ برای رسیدن به پاسخ این سوالات پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه فرمایید؛ زیرا در ادامه تمامی این مباحث را به طور دقیق و کامل برای شما عزیزان بررسی خواهیم کرد.
UI یا رابط کاربری چیست؟
فهرست مطالب
اگر بار اولی است که نام UI یا رابط کاربری به گوش‌تان می‌خورد ممکن است این سوال در ذهن شما پدید بیاید که اصلا UI چیست و چه کاربردی دارد؟ لغت UI مخفف عبارت User Interface می‌باشد؛ این عبارت در زبان فارسی به معنای رابط کاربری بوده و به ظاهر و مجموعه المان‌های یک سایت نسبت داده میشود.
زمانی که وارد سایتی می‌شوید، اولین چیزی که در آن مشاهده میکنید نحوه چینش المان‌ها، رنگ‌ها و نوع تایپوگرافی آن است. تمامی این عوامل در کنار هم UI را تشکیل داده و هر چقدر UI سایت شما زیباتر طراحی شده باشد، کاربران بیشتری به آن جذب خواهند شد. تقویت این بخش باعث افزایش ترافیک سایت و در نهایت بهبود سئو آن نیز میشود.
طراح UI کیست و چه وظایفی دارد؟
سوال دیگری که ممکن است ذهن شما عزیزان را مشغول کرده باشد این است که یک طراح کاربری یا UI Designer کیست و چه وظایفی دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که UI Designer کسی است که با خلاقیت خود و رعایت اصول زیبایی شناسی المان‌های ظاهری یک سایت را کنار هم قرار داده و جذابیت آن را دو چندان می‌کند. یک UI Designerحرفهای برای طراحی یک رابط کاربری فوق‌العاده مراحل زیر را طی می‌کند:
. طراحی تجربه کاربری
برای شروع این کار ابتدا باید تجربه کاربری توسط طراح ساخته شود. بسیاری از افراد فکر میکنند که تجربه کاربری (UX) و رابط کاربری (UI) یکی بوده و تفاوتی با هم ندارند؛ اما باید به این افراد بگوییم که کاملا در اشتباه هستند.
تجربه کاربری شامل مواردی است که با رعایت کردن آن‌ها، عملکرد سایت سریع‌تر و ساده‌تر خواهد شود؛ به طور مثال اگر روند سفارش محصولی در سایت راحت باشد، تجربه کاربری آن در حالتی بهینه قرار دارد. برای داشتن یک UI فوق‌العاده باید ابتدا تجربه کاربری در سایت پیاده‌سازی شود.
. طراحی UI
پس از طراحی تجربه کاربری و مشخص شدن مکان و نحوه چینش المان‌های سایت توسط طراح، حال زمان ایجاد UI می‌رسد. در واقع استخوان بندی کار در مرحله قبلی انجام شده و در این مرحله تنها باید گوشت و بازو‌های این بدن را کنار هم قرار دهیم. منظور از بازو‌ها کد‌هایی هستند که ظاهر سایت شما را زنده و پویا میکنند.
. کد نویسی و پیاده‌سازی
در مرحله آخر نیز باید هر آنچه که تا به این جای کار طراحی شده است را با استفاده از کد نویسی در سایت پیاده‌سازی کنیم. شاید با خود بگویید که چرا همان اول UI را کد نویسی نمی‌کنیم؟ در واقع انجام ندادن این کار به دلیل سختی کد نویسی است. برای این که طراحان درگیر کد نویسی نشده و تنها مهارت‌های گرافیکی خود را ارتقاع دهند، این کار پس از طراحی آن‌ها توسط کد نویسان حرفهای در ساختار سایت پیاده‌سازی می‌شوند.
انواع رابط‌های کاربری
اشتباه نکنید! UI تنها به سایت ختم نشده و در جاهای مختلفی کاربرد دارد، در واقع در بسیاری از امور از رابط‌های کاربری استفاده میکنند تا ارتباط کاربر با برنامه بهتر شود.
1. UI در سایت
سایت‌ها برای برقراری ارتباط با کاربر خود باید از ظاهری جذاب و خیره‌کننده استفاده کنند تا زمان ماندن کاربر در سایت را افزایش دهند؛ همین امر نیز موجب شده تا طراحی رابط کاربری در سایت‌ها اهمیت زیادی پیدا کند.
در سایت‌ها، رابط کاربری را با استفاده از زبان‌های نشانه‌گذاری HTML و CSS و زبان برنامه‌نویسی JavaScript پیاده سازی میکنند. البته ابزار‌ها و کتابخانه‌های برنامه نویسی بسیاری برای انجام این کار به صورت اصولی‌تر و ماژولار وجود دارد.
2. UI موبایل
منظور ما از رابط کاربری موبایل، اپلیکیشن‌های موبایل نیست؛ بلکه این UI همان رابط گرافیکی سیستم عامل گوشی هوشمند به حساب می‌آید. این رابط برای برقراری ارتباط کاربر با قابلیت‌های مختلف موبایل طراحی شده است. همانند دیگر رابط‌های کاربری این رابط دارای بخش‌ها و المان‌های مختلفی بوده که توسط توسعه دهندگان شرکت موبایل ارائه می‌شوند. هر گوشی هوشمند UI مخصوص خود را داشته و شرکت‌های مختلف مانند اپل، سامسونگ، شیائومی و… رابط‌های متنوعی را برای گوشی‌های خود در نظر گرفته‌اند.
3. رابط کاربری اپلیکشین
UI اپلیکیشن‌های موبایل یکی از مهم‌ترین و سخت‌ترین نوع رابط‌های کاربری محسوب می‌شوند. اگر می‌خواهید به طور کامل به پاسخ سوال رابط کاربری چیست برسید باید با این نوع UI نیز آشنا شوید. UI این برنامه‌ها به دلیل محدودیت زیادی که در فضا دارند بسیار سخت‌تر بوده و باید در کمترین فضای ممکن بیشترین کاربرد‌ها را به کاربر ارائه دهند. این نوع UI ها توسط زبان‌های برنامه‌نویسی مختلفی مانند Dart، Kotlin، JAVA، Swift و… ساخته میشود.
رابط کاربری دارای چه بخش‌هایی است؟
به دلیل نقش مهمی که UI در سایت ایفا می‌کند؛ متخصصان، این بخش را به قسمت‌های مختلفی تقسیم کرده‌اند که وجود هر کدام از آن‌ها در طراحی یک سایت ضروری است. این بخش‌های عبارت‌اند از:
. طراحی دیداری
طراحی دیداری UI در سایت جزو مهم‌ترین نکات طراحی رابط کاربری در سایت بوده و باید به بهترین شکل ممکن انجام شود. این بخش همان بخش ظاهری سایت است که پس از ورود، کاربر آن را مشاهده می‌کند. این بخش شامل المان‌های مختلفی مانند عکس‌ها، متون و تایپوگرافی، رسانه‌ها، و… می‌باشد.
در صورتی که این بخش به بهترین شکل خود طراحی نشود، کاربر پس از ورود به سایت بلافاصله از آن خارج شده و دیگر به سایت شما باز نخواهد گشت. پس سعی کنید این کار را به دست طراحان حرفهای و با تجربه بسپارید تا یک طراحی فوق‌العاده به شما ارائه دهند.
. طراحی گرافیکی
برخی از افراد فکر میکنند طراحی گرافیکی با طراحی دیداری یکی بوده و تفاوتی با هم ندارند؛ این باور کاملا غلط است. در بخش طراحی دیداری ساختار و طرح اولیه المان‌ها ساخته شده و در بخش طراحی گرافیکی رنگ‌ها، طرح‌ها و نحوه چینش این المان‌ها بهبود می‌یابد.
. رنگ‌بندی و هویت بصری
در بخش قبلی بسیار سطحی به رنگ‌بندی المان‌ها اشاره شد. اما رنگ‌بندی و هویت بصری المان‌هایی که در UI قرار می‌گیرند چیزی فراتذ از این‌ها بوده و اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. برای انجام این بخش به شکل حرفهای طراحان UI باید از روانشناسی رنگ‌ها استفاده کرده و بهترین ترکیب‌های رنگی را در طراحی خود به کار ببرند.
به طور مثال برای سایت‌های پزشکی باید از رنگ‌های روشن مانند رنگ آبی، سفید، صورتی و… استفاده کرد. استفاده از رنگ‌هایی که کنتراست مناسب نسبت به یکدیگر دارند نیز از دیگر نکات رابط کاربری در سایت می‌باشد.
. تایپوگرافی
یکی دیگر از بخش‌های مهمی که در UI هر سایتی وجود داشته و جزو مهم‌ترین نکات طراحی رابط کاربری محسوب میشود، تایپوگرافی است. درست است که عکس‌ها و رسانه‌ها جذابیت ظاهری زیادی دارند و می‌توانند مفهوم پیام را به شکل راحت‌تر به کاربر برسانند؛ اما هیچ چیز مثل یک متن یا نوشته جذاب نمی‌تواند این کار را برای ما انجام دهد.
تایپوگرافی شامل مواردی مانند استفاده از فونت‌های جذاب و سازگار با یکدیگر، اندازه مناسب فونت و… میشود. همچنین باید خوانایی نوشته‌ها در UI به بهترین شکل ممکن باشد تا مخاطب بتواند با آن ارتباط برقرار نمایید.
مراحل طراحی رابط کاربری
برای آنکه بدانیم UI چیست لازم است مراحل طراحی UI را بررسی کنیم. طراحان UI با استفاده از مهارت‌های خود که شامل تسلط به برنامه‌های گرافیگی، روانشناسی رنگ‌ها، زیبایی شناسی و… است، یک طراحی فوق‌العاده برای سایت شما ایجاد میکنند. مراحل انجام این کار به صورت زیر است:
1. نیازسنجی کاربر
اولین کاری که برای طراحی رابط کاربری در سایت نیاز است صورت بگیرد، نیازسنجی کاربران می‌باشد. طراح باید بداند که کاربر زمانی که به این سایت وارد میشود به چه چیز‌هایی نیاز داشته و دلیل ورود آن به سایت مد نظر چیست.
تسلط به این موضوع می‌تواند باعث خلق یک اثر فوق‌العاده توسط طراح شود؛ به طور مثال اگر سایت مورد نظر سایتی پزشکی است، طراح باید المان‌ها آن را طوری انتخاب کند که به حوزه پزشکی نزدیک باشد و باعث ارتباط‌گیری بیشتر کاربر با آن شود.
برای انجام این کار به شکل دقیق باید طراح با کارفرما و کسی که نیازمند این سایت می‌باشد جلسه‌ای برگزار کند و مواردی مانند رقبا، توضیحات مختصر، الزامات فنی، اجزای برنامه و… را بررسی نمایید.
2. تجزیه و تحلیل داده‌ها
در مرحله بعدی پس از نیازسنجی اولیه کاربر، طراح باید اطلاعات بدست آورده را تجزیه و تحلیل کند. اطلاعاتی که در این جلسه به دست طراح می‌رسد اطلاعاتی کلی و خام بوده و باید با استفاده دانش خود آن‌ها را تحلیل و دسته‌بندی کند.
پس از انجام این کار طراح اطلاعات فوق‌العاده مفید و دسته‌بندی شده‌ای برای خود داشته که می‌تواند از آن‌ها در طراحی UI سایت کمک زیادی بگیرد. در این مرحله تنها اطلاعات مفید تحلیل و دسته‌بندی می‌شوند و اطلاعات غیر ضروری حذف خواهند شد.
3. طراحی وایرفریم‌ها
اگر کمی در حوزه گرافیک سر رشته داشته باشید حتما نام وایرفریم‌ها به گوش‌تان خورده است. وایرفریم‌ها نوعی طراحی اولیه هستند که پیش از طراحی نهایی رابط کاربری در سایت یا اپلیکیشن پیاده سازی می‌شوند.
وایرفریم‌ها شامل طرح‌بندی و ساختار‌های اولیه هستند و طراحان چینش کلی سایت را در آن‌ها مشخص میکنند. برای طراحی این وایرفریم‌ها باید از برنامه‌های گرافیکی مانند Figma، Sketch و… استفاده شود. توجه داشته باشید که در طراحی وایرفرم‌ها جزئیات زیاد مهم نبوده و تنها شکل کلی سایت مد نظر است.
4. ایجاد نمونه اولیه UX
پس از ساخت وایرفریم‌های اولیه و مشخص شدن چیدمان سایت، باید روی آن‌ها نمونه‌های اولیه UX اجرا شوند. برای این کار نیاز است در ابتدا با استفاده از برنامه‌هایی UXای را برای کاربر طراحی کنند تا زمان ساخت برنامه یا سایت با مشکلی مواجه نشوند.
منظور از طراحی تجربه کاربری ساخت مسیر‌ها و روش‌هایی برای کامل شدن فرایندی است که کاربر برای آن به سایت شما مراجعه می‌کند. این کار با استفاده از برنامه‌های گرافیکی مانند فیگما قابل انجام بوده و حتی خروجی ویدئویی نیز به شما ارائه می‌دهد.
5. ساخت UI نهایی
در مرحله آخر نیز پس از بهینه‌سازی تجربه کاربری سایت، باید UI ایجاد شود. طراحان در این مرحله با استفاده از وایرفریم‌هایی که طراحی کرده‌اند، یک طرح نهایی را برای رابط کاربری در سایت ایجاد کرده و آن را بهبود می‌دهند.
موارد مهمی مانند عکس و رسانه ها، تایپوگرافی، رنگ و انیمیشن ها، همه در این مرحله پیاده در سایت قرار می‌گیرند. طراحان UI این بخش را نیز باید با استفاده از برنامه‌های گرافیکی طراحی کنند و طرح نهایی خود را به برنامه نویسان فرانت‌اند تحویل دهند.
مهم‌ترین ویژگی‌های یک رابط کاربری ایده‌آل
آخرین نکته‌ای که باید در مورد نکات رابط کاربری در سایت بدانید ویژگی‌های مهم یک UI ایده آل و کامل است. UIهای بسیاری توسط طراحان ایجاد می‌شوند؛ اما تنها تعداد محدودی از آن‌ها هستند که به شکل درست اسجاد می شوند. این رابط‌ها ویژگی‌های زیر را به همراه خود دارند:
. سادگی و سازگاری
از مهم‌ترین نکات رابط کاربری در سایت که در طراحی‌های ایده‌آل وجود دارد سادگی و سازگاری است. سادگی مهم‌ترین اصلی است که باید در طراحی‌های گرافیکی و UI رعایت شود. امروزه طراحی‌های شلوغ اصلا کاربرد نداشته و هرچه طراحی خلوت‌تر و ساده‌تر باشد، کاربر بهتر با آن ارتباط برقرار می‌کند.
از طرف دیگر یک طراحی ایده‌آل باید دارای سازگاری زیادی بین المان‌های خود و هدف طراحی داشته باشد. به طور مثال المان‌ها همه باید در یک فرم طراحی شده و پالت رنگی یکسانی داشته باشند. با درک این نکته به پاسخ سوال UI چیست دست خواهید یافت.
. وضوح
اگر می‌خواهید بهتر پاسخ سوال ایده‌آل‌ترین رابط کاربری چیست را درک کنید باید با این نکته یعنی وضوح فوق‌العاده در طراحی UI آَشنا شوید. وضوح به معنای عدم سردرگمی کاربر در طراحی می‌باشد. طراحی باید به شکلی باشد که کاربر به سادگی هدف خود را پیدا کرده و مسیر را راحت‌تر طی کند. هر چه این وضوح بیشتر باشد، تجربه کاربری یا همان UX سایت نیز بهبود خواهد یافت. این نکته را هم توجه داشته باشید که طراحی‌های شلوغ وضوح کمتری خواهند داشت.
. ارائه بازخورد مفید
از دیگر اصولی که باید در طراحی UI رعایت شود، کسب بازخورد مفید از سمت کاربر است. باید طراحی به گونه‌ای باشد که کاربر به راحتی اقدامات مورد نیاز خود را در سایت انجام داده و رضایت کامل را داشته باشد. برای این کار باید پس از هر عمل موفق در سایت بازخورد یا همان پاسخ سیستمی را به کاربر ارائه دهید؛ به طور مثال پس از ثبت سفارش موفق به کاربر پیام موفق بودن ثبت سفارش را بدهید که از این موضوع اطمینان پیدا کند. این کار را می‌توانید با استفاده از اعلان‌ها یا صفحات جداگانه انجام دهید.
. به حداقل رساندن اقدامات
یکی از مهم‌ترین نکات رابط کاربری در سایت به حداقل رساندن اقدامات کاربر در آن می‌باشد. در صورتی که این مورد در طراحی رعایت شود، سایت شما UI ایده‌آلی خواهد داشت. منظور از به حداقل رساندن اقدامات کاهش صفحات و مراحل انجام کار‌های مختلف در سایت است؛ به طور مثال در سایت‌های فروشگاهی به جای طراحی چندین صفحه و مرحله برای ثبت سفارش می‌توان تنها از یک صفحه استفاده کرد و تمامی امور را در آن صفحه انجام داد. اینگونه رضایت کاربر از سایت شما بیشتر و تجربه کاربری آن نیز بهتر میشود.
سخن پایانی
UI یا رابط کاربری یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که هر سایت را تشکیل می‌دهد. می‌توان گفت UI بخش ظاهری سایت است که شامل المان‌های مختلف، تایپوگرافی، تصاویر و… است. طراحی حرفهای و بهینهی این بخش از مهم‌ترین مراحل ساخت یک سایت حرفهای است. به همین دلیل باید آن را به افرادی حرفهای و با تجربه بسپارید.
اگر می‌خواهید درباره طراحی UI برای سایت‌های خود مشاوره بگیرید، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی شرکت وبوتو از آن‌ها مشاورههای لازم را دریافت کنید. اگر هم تجربه‌ای از طراحی رابط کاربری دارید خوشحال می شویم که آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.